Ο ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΤΗΣ
ΠΕΤΡΑΔΕΡΗΣ
Βρίσκεται στην
περιοχή «Αρμυρός - Πετραδερή» Λισβορίου.
Πανηγυρίζει την 6η
Σεπτεμβρίου, επί τη αναμνήσει του «Εν Χώναις Θαύματος του αρχαγγέλου Μιχαήλ»
Έχει κτισθεί το 1955
με διαστάσεις 4Χ6μ. και ανακαινίσθηκε τα
τελευταία χρόνια.
Στη θέση αυτή εικάζεται
ότι ήτο κτισμένο το καθολικό παλαιάς Μονής τιμωμένης επ’ ονόματι του Ταξίαρχου
Μιχαήλ. Μέχρι και το 1913 που έγινε μια μεγάλη πλημμύρα εσώζετο τμήμα του
παλαιού ναού στα ερείπια του οποίου έχει κτισθεί το σημερινό ναΰδριο. Ένα ελάχιστο
τμήμα από αυτόν τον παλαιό Ναό διακρίνεται και σήμερα στο πίσω μέρος, στην
αψίδα του ιερού του ναΰδρίου.
«Ακολουθούμε αυτόν το δρόμο τώρα ανάποδα, προς τα ανατολικά. Πάλι ένα
τρίστρατο και λίγο πιο μέσα άλλη μια γιγάντια πετραμίθρα. Και κάτω απ' αυτήν, ο
Ταξιάρχης. Εδώ τον ξέρουν Άη Στράτη και Αστράτγιου. Το εξωκκλήσι κτίστηκε το
1955, επάνω στο ερείπιο του παλιού ναού. Στέκεται όρθιος ο τοίχος του,
κολλημένος στη ΒΑ γωνία του ναΐσκου. Επίσης μπροστά του, βρίσκονται λαξευμένες
πέτρες. «Σώζεται εισέτι εις ικανό ύψος, τοίχος καλής κατασκευής, βαίνων λοξώς
προς τη ΒΑ γωνίαν του νεόδμητου εξωκκλησίου, καμπτόμενος κατ' αμβλείαν γωνίαν,
ενώ έτερος λεπτότερος τοίχος, συναντά αυτόν κατ οξείαν γωνίαν. «Πρόκειται
προφανώς εγγεγραμμένη αψίς παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Αρχαίον υλικόν υπάρχει
και άλλο πέριξ, ενώ εντός του προς Β ιδία αγρού παρατηρούνται ικανά όστρακα».
(Χαριτω¬νίδης). Πραγματικά στα κτήματα γύρω του, είναι περισσότερα τα κεραμικά
από τις πέτρες». (ΜΑΚΗ ΑΞΙΩΤΗ. «ΠΥΡΡΑΙΩΝ ΧΩΡΑ» σελ.64, ΔΗΜΟΣ
ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΥ.2001).
Γύρω από το μοναστήρι
που υπήρχε εκεί υπάρχει παράδοση ότι από εδώ μετεφέρθησαν οι μοναχοί ύστερα από
επιθέσεις πειρατών στο Μανδαμάδο και ίδρυσαν τη σημερινή υπάρχουσα μονή. Αναφέρεται
επΊσης ότι κειμήλια της καταστραφείσης μονής υπάρχουν θαμμένα στον πέριξ χώρο
και σε πηγάδι που υπήρχε εκεί.
Ο αείμνηστος Μητροπολίτης
Μυτιλήνης ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΛΕΟΜΒΡΟΤΟΣ αναφέρει το βιβλίο του (σελ. 24) «ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ
ΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΔΙΑΣ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» ότι το έτος 1324 ο τότε Μητροπολίτης Μυτιλήνης
Γρηγόριος, διετήρη εις Ερεσσόν χωρεπίσκοπο τον Θεόδωρο, ο οποίος εντολή του
κυριάρχου Μητροπολίτου, ετέλεσε τα γκίνια της παρά τα Βασιλικά (χωρία) ιδρυθείσης
Μονής «ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΤΩΝ ΑΝΩ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΟΥ
ΑΚΡΟΝΗΣΙΩΤΟΥ».
Ο Μητροπολίτης
συνεχίζων αναφέρει ότι παρά τας γενομένας έρευνας στην περιοχή του χωρίου
Βασιλικών δεν εξηκριβώθη η θέσις του Μονυδρίου.
Πρέπει όμως να
αναφέρουμε εδώ ότι με τον όρο «Βασιλικά» δεν εννοείται μόνον το χωρίον
Βασιλικά, το οποίο ονομάζετο παλαιότερα Βασιλικιώτης, αλλά ολόκληρη η περιοχή
Πολιχνίτου και φυσικά και το Λισβόρι.
Υπάρχει λοιπόν μεγάλη
πιθανότητα να είναι η αναφορά στον εδώ Ταξιάρχη της Πετραδερής η προαναφερομένη
Μονή όπου και τα ερείπια παλαιάς μεγάλης εκκλησίας.
Επίσης και η πλησίον της
θαλάσσης θέση του δικαιολογεί την επωνυμία «ΑΚΡΟΝΗΣΙΩΤΗΣ»
