Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2012

ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑΣ ΚΑΜΩΜΑΤΑ...


ΚΑΙ ΣΤΟ ΛΙΣΒΟΡΙ ΤΑ ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

ΓΚΡΕΜΙΣΤΗΚΕ ΤΟ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ ΣΤΟ ΝΗΠΑΑΓΩΓΕΙΟ


ΠΟΙΟΣ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΕΡΓΟΛΑΒΟΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ;

ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΗ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ;

ΑΝ ΕΙΧΑΜΕ ΠΑΙΔΙΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΙ ΘΑ ΛΕΓΑΜΕ ΤΟΤΕ;

Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2012

ΣΤΑ ΕΚΑΤΟΧΡΟΝΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ ΜΑΣ...

ΛΕΣΒΟΣ 1912 – 2012




100 ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ



1453. Η κραταιά Βυζαντινή αυτοκρατορία στα χέρια των Τούρκων. Η Λέσβος ή Μυτιλήνη μαζί με τα περισσότερα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, μετά την κατάληψή της από το Μωάμεθ Β, το 1462 μ.Χ, αποτελεί και αυτή για τεσσερσήμισι αιώνες ένα κομμάτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κατά διαστήματα γίνονται διάφορες προσπάθειες για την απελευθέρωση του νησιού, χωρίς όμως επιτυχία (1770 Ορλώφ, 1821 Παπανικολής) .



Να δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.



Αντίθετα από τους Γενοβέζους, οι Τούρκοι μπήκαν στη Λέσβο ύστερα από την εξουδετέρωση της τοπικής αντίστασης. Επακολούθησαν παντού λεηλασίες, δηώσεις, σφαγές και εξανδραποδισμοί.

Οι κτηματικές περιουσίες κατασχέθηκαν και οι Έλληνες αναγκάστηκαν να δουλεύουν με ελάχιστες αποδοχές στα τσιφλίκια των πλούσιων αγάδων. Η έλλειψη όμως ζήλου από μέρους των εργατών είχε σαν επακόλουθο και τη μείωση της παραγωγής.

Αλλά και ο τρόπος εκμετάλλευσης του κύριου προϊόντος του νησιού, του λαδιού, το οποίο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτελούσε μονοπώλιο του πασά της Μυτιλήνης, υπήρξε επίσης ανασταλτικός παράγοντας στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.

Η επιβολή μιας σειράς φόρων όπως ήταν η δεκάτη, ο κεφαλικός, οι φόροι για τα τζαμιά, για τα χαρέμια, για τη συντήρηση του κάστρου, βάρυναν περισσότερο τον ελληνικό πληθυσμό και έκαναν να φαίνονται πιο έντονες οι εθνικές διαφορές ανάμεσα στους κατακτητές και τους ραγιάδες, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Η σκληρή φορολογία σε συνδυασμό με τον τρόπο εκμετάλλευσης της γης και τον έλεγχο των μέσων παραγωγής, είχε σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας και την εγκατάλειψη της γης.

Από τον 18ο αιώνα η εμπορική κίνηση του τόπου περνάει στα χέρια των Ελλήνων.

Η συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, υπεγράφη (1774, με την οποία τελείωσε ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος του 1768-1774, με ήττα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και σύμφωνα με την οποία επέτρεπε στη Ρωσία κα την Αυστρία να επηρεάζει τις εξελίξεις στο εσωτερικό της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Λέσβος, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Λέσβος, επέτρεψε στους ορθόδοξους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την ελεύθερη άσκηση της λατρείας τους και αναγνώρισε στη Ρωσία το δικαίωμα επέμβασης για την προστασία της ορθόδοξης πίστης.

Οι συνθήκες ζωής αρχίζουν πια να αλλάζουν για τους ραγιάδες και, με την άνοδο της ελληνικής αστικής τάξης, αντιστρέφονται οι όροι της οικονομικής ζωής. Οι Τούρκοι αρχίζουν να αποσύρονται σε άλλα μέρη της αυτοκρατορίας. Η Πύλη, για το φόβο εξεγέρσεων, δέχεται μεταρρυθμίσεις όλο και πιο ευνοϊκές για τους Έλληνες. Το 1839 καταργείται το μονοπώλιο του λαδιού. Οι μεγάλες ιδιοκτησίες περνούν οριστικά στα χέρια Ελλήνων ιδιοκτητών, οι οποίοι ελέγχουν έτσι την οικονομία και συμμετέχουν πια στην τοπική διοίκηση. Έτσι από τον 19ο αιώνα, η κοινωνική και οικονομική απελευθέρωση προηγήθηκε της εθνικής που πραγματοποιήθηκε το 1912.

Οι δυσμενείς αυτές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, ερμηνεύουν σε μεγάλο βαθμό και την ανυπαρξία των εκπαιδευτικών δομών, κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων της τουρκοκρατίας. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι οι βιοποριστικές ανάγκες βρίσκονταν σε πρώτη προτεραιότητα και επισκίαζαν τις υπόλοιπες δραστηριότητες και επιθυμίες των κατοίκων. Η αδυναμία, συνεπώς, εξεύρεσης των απαραίτητων οικονομικών πόρων, προκειμένου να εξασφαλισθεί η λειτουργία και η στέγαση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, αποτελεί την κυριότερη αιτία της πλημμελούς φροντίδας για την ανάπτυξη της παιδείας.

Εξ άλλου, η απαραίτητη για τη Θεία Λειτουργία ανάγνωση των ιερών κειμένων ώθησε ασφαλώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις να αναλάβουν εξ ολοκλήρου, κατά τους πρώτους αιώνες μετά την κατάκτηση, τη συντήρηση, έστω και υποτυπωδώς, των σχεδόν ανύπαρκτων εκπαιδευτικών δομών. Στους αιώνες αυτούς Εκκλησία και Παιδεία ήταν έννοιες αλληλένδετες. Φωτισμένοι ιερωμένοι ανέλαβαν την εκπαίδευση των νέων, κυρίως των υποψήφιων ιερέων και ψαλτών, χρησιμοποιώντας ως σχολικούς χώρους τους ιερούς ναούς και τα μοναστήρια. Τα ιδιότυπα αυτά σχολεία κατονομάζονται σε γραπτές λεσβιακές πηγές ως «παπαδικά», ενώ η παραφιλολογία των μέσων του 19ου αιώνα τα διέσωσε στην προφορική παράδοση ως «κρυφά σχολειά».

Η μόνη πληροφορία που διαθέτουμε για λειτουργία οργανωμένων σχολείων στη Λέσβο, κατά τους πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας, αφορά στη σχολή της Ιεράς Μονής Λειμώνος, στην Καλλονή.

Στην πόλη της Μυτιλήνης, γύρω στα 1744, ιδρύεται το πρώτο, ίσως, οργανωμένο σχολείο της πόλης. Είναι η εποχή μιας μερικής οικονομικής ανάκαμψης, όταν ορισμένοι χριστιανοί προύχοντες της εποχής, αποφάσισαν να επενδύσουν στην εκπαίδευση μέρος των χρημάτων, που αποκόμισαν από την ενασχόλησή τους με εμπορικές δραστηριότητες. Το σχολείο αυτό βρισκόταν στη θέση όπου λειτουργούν σήμερα το 2ο Γυμνάσιο και το 4ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης (πρώην Παρθεναγωγείο).

Ως το τέλος του 18ου αιώνα θα ακολουθήσει η ίδρυση άλλων δύο «φροντιστηρίων» σε κωμοπόλεις της λεσβιακής ενδοχώρας. Η λειτουργία του πρώτου διαπιστώνεται γύρω στα 1773 στην Αγιάσο, και του δεύτερου στα 1791 στο Πλωμάρι.

Η ίδρυση σχολείων, όσο περνούν τα χρόνια ακόμα και στο πιο δυσπρόσιτο χωριό της λεσβιακής υπαίθρου, αποτελεί άλλη μια σημαντική πτυχή των χρόνων εκείνων.. Ως δάσκαλοι επιλέγονταν από τις κατά τόπους δημογεροντιακές αρχές κυρίως άτομα τα οποία είχαν σπουδάσει, μετά τις εγκύκλιες σπουδές τους, σε σχολές του ελεύθερου ελληνικού κράτους και κυρίως της Αθήνας και της Σύρου. Το γεγονός ωστόσο ότι η ίδρυση των χριστιανικών σχολείων προηγήθηκε της αντίστοιχης των μουσουλμανικών, τουλάχιστον κατά μία τριακονταετία, αποδεικνύει τη χρονική καθυστέρηση προσαρμογής του μουσουλμανικού στοιχείου στις νέες πραγματικότητες.

Και πέρασαν έτσι 450 ολόκληρα χρόνια. Φτάνουμε πλέον στα 1912.

«Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, ο ελληνικός στόλος με το Nαύαρχο Παύλο Κουντουριώτη επικεφαλής, ξεκίνησε από τον κόλπο του Μούδρου το βράδυ της 7ης Νοεμβρίου και αγκυροβόλησε τα ξημερώματα της 8ης Νοεμβρίου 1912 έξω απ’ το λιμάνι της Μυτιλήνης. Ανάμεσα στα ελληνικά πλοία ξεχώριζε με την επιβλητικότητά του η ναυαρχίδα του στόλου, το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» (...)

Ξημέρωσε λοιπόν η άγια μέρα της 8ης Νοεμβρίου του 1912 και στις 7 το πρωί μπροστά στη Μυτιλήνη βρίσκεται ο ελληνικός στόλος: Τα θωρηκτά «Αβέρωφ», «Σπέτσαι», «Ύδρα», «Ψαρά», και άλλα πολεμικά.

«ΗΡΘΑΝ ΤΑ ΒΑΠΟΡΙΑ… ΗΡΘΑΝ ΤΑ ΒΑΠΟΡΙΑ …»








"ΖΗΤΩ Η ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ.



ΞΥΠΝΑΤΕ, ΞΥΠΝΑΤΕ, Η ΣΑΛΠΙΓΞ ΗΧΕΙ.



ΕΜΠΡΟΣ Η ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΒΗΜΑ ΤΑΧΥ".



Οι Έλληνες της Μυτιλήνης ξεχύνονται στους δρόμους, πλησιάζουν τις ακρογιαλιές, κι ακούνε από την μπάντα του «Αβέρωφ», που βρίσκεται στο «καστρέλι», όπου σήμερα το άγαλμα της ελευθερίας, το εμβατήριο «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά» και η καρδιά τους γεμίζει από ξέφρενη χαρά και μεγαλείο. Το παραλήρημα του πλήθους από ενθουσιασμό είναι αφάνταστα μεγάλο. Χαιρετίζουν την πολυπόθητη λευτεριά. Χιλιάδες ελληνικές σημαίες στόλισαν τα χριστιανικά σπίτια, τα δημόσια κτήρια, το δημοτικό κήπο και την προκυμαία.

Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και χαιρετιστήριοι πυροβολισμοί ακούγονταν από τα χριστιανικά παράθυρα και μπαλκόνια και ο κόσμος αγκαλιαζόταν και φιλιόταν με γνωστούς και άγνωστους, φωνάζοντας Χριστός ανέστη. Και οι ημέρες της Ανάστασης έφτασαν. Ύστερα από μάχες και γεγονότα δύο μηνών, η μεγάλη κι ολόφωτη η μέρα της 8 Δεκεμβρίου 1912, έφερε τη πολυπόθητη λευτεριά στη Λέσβο.

Γράφουν γι’ αυτές τις στιγμές.

Από το θωρηκτό «Αβέρωφ» κατεβαίνει μια ατμάκατος με λευκή σημαία και αποστέλλεται με αξιωματικό στην αποβάθρα. Σαν αποσπάσθηκε απ΄τον «Αβέρωφ», που ξεχώριζε με τον όγκο και το σχήμα του απ΄ όλα τα άλλα καράβια, μιά ατμάκατος και με ταχύτητα έσχιζε τα νερά κι ερχόταν και «μνήσθητι, Κύριε, είναι κοντά, μνήσθητι, Κύριε, εφάνη», μπήκε στο Λιμάνι, έδεσε στην προβλήτα κι από μέσα βγήκε ένας Αξιωματικός με το σπαθί στο πλευρό του, που μ΄ αγέρωχο βήμα προχώρησε ανάμεσα στο πλήθος. Κι ήταν τεράστιος, ήταν ολόφωτος μέσα στην άσπρη στολή του. Και δεν ήταν Αξιωματικός, ήταν ο ίδιος ο Ταξιάρχης, που σήμερα κατέβηκε κι αυτός στο Λιμάνι, για να γίνει εκεί η πιο παράξενη, η πιο όμορφη λειτουργία δόξας και τιμής στον ένστολο Αγιο.

Ένα ξέφρενο πλήθος σμάριαζε σ΄ όλη την προκυμαία της Μυτιλήνης, περιμένοντας την έλευση της Λευτεριάς. Όλη η πόλη, όλη μα όλη αδειάζοντας τα σπίτια κατέβηκε στο Λιμάνι, στον Μώλο, στην Κάτω από το Κάστρο παραλία. Κορμιά δεν υπήρχαν, μόνον μάτια, να δούν και να χορτάσουν την χιλιοπόθητη στιγμή που θ’ αποβιβάζονταν ο απελευθερωτικός στρατός.

Έξω από το Λιμάνι λικνιζόταν με την σιγουριά της δύναμής τους τα σιδερένια βαπόρια κι ο καπνός απ΄ τις τσιμινιέρες τους ανέβαινε σε στήλες στον συννεφιασμένο ουρανό. Τα μετρούσαν οι Μυτιληνιοί και τα καμάρωναν, περιμένοντας να ξετυλιχτούν τα γεγονότα, που αυτά έφερναν, μέρα των Ταξιαρχών, που τόσο ασυνήθιστα άρχιζε, χωρίς να λειτουργηθούμε στις εκκλησιές, αδειανές κι αυτές, όπως τα σπίτια.

Αμέσως, με ανακοίνωσή τους οι ελληνικές αρχές κήρυξαν την ένωση του νησιού με την Ελλάδα και διακήρυξαν την ισονομία και την ισοπολιτεία για όλους τους κατοίκους, χριστιανούς και μουσουλμάνους.

Μετά από διαπραγματεύσεις με τις Τουρκικές αρχές, για να αποφευχθεί η αιματοχυσία, συμφωνούν να αποχωρήσει ο Τουρκικός στρατός στο εσωτερικό του νησιού και να γίνει αναίμακτα η κατάληψη της Μυτιλήνης.

Όμως χρειάζεται αγώνας ακόμη πολύς για την πολυπόθητη λευτεριά.

Στις 10 Νοεμβρίου: Απελευθερώνεται το Πλωμάρι και η Αγιάσος.

Στις 11 Νοεμβρίου: Ο Πολιχνίτος.

Στις 15 Νοεμβρίου: Η Γέρα.

Το νησί όμως, θα καθυστερήσει να απελευθερωθεί εξ’ ολοκλήρου, ένα ακόμη μήνα, λόγω των αιώνιων τριβών μεταξύ μας. Οι διοικήσεις στρατού και στόλου, ερίζουν για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Εν τω μεταξύ οι Τούρκοι είχαν οχυρωθεί στο Τουρκικό χωριό Κλαπάδος, κοντά στη Καλλονή.

6 Δεκεμβρίου: Όλα είναι έτοιμα για την τελική επίθεση. Ο στρατός συντάσσεται και προχωρεί, ενώ το πλήθος, μέσα σ' ένα παραλήρημα πατριωτισμού, τον κατευοδώνει. Η μάχη που ακολουθεί είναι σκληρή και κρατάει 11 ώρες. Το οχυρωμένο στρατόπεδο των Τούρκων δεν μπόρεσε να αντέξει.

8 Δεκεμβρίου: Ύστερα από ολονύκτια διαπραγμάτευση, υπογράφεται το πρωτόκολλο παράδοσης του Τουρκικού στρατού. Η Τουρκική στρατιωτική σημαία• παραδίνεται και φυλάσσεται μέχρι σήμερα στο μουσείο της μονής Λειμώνος.

10 Δεκεμβρίου: Το Ελληνικό στράτευμα επιστρέφει στη Μυτιλήνη, ενώ οι Τουρκικές δυνάμεις μεταφέρονται με πλοίο στον Πειραιά.

Η Λεσβιακή Ανοιξη, η Λέσβος μας, το νησί μας, το πανέμορφο νησί μας με όλα του τα αγαθά, υλικά και πνευματικά, όλα αυτά που απολαμβάνουμε σήμερα, ξεκίνησαν, και δεν θα εμφανιζόταν καθόλου, χωρίς τη μέρα αυτή, την 8η του Νοέμβρη, τη πιο μεγάλη μέρα της Μυτιλήνης.

Έτσι μέσα στην αποτίμηση αυτή δεν πρέπει να ξεχάσουμε και να μην αναφερθούμε στους παλιούς Μυτιληνιούς , τους άπραγους βρακάδες παπούδες και τις σαλβαρούδες γιαγιάδες, των περασμένων χρόνων και αιώνων, που αυτοί κράτησαν πρώτα την ίδια τη ζωή κι ύστερα τις αξίες της και τον πολιτισμό μας. Το ’πε κι ο Παλαμάς σε στίχους, για το χρέος μας προς αυτούς.

‘Ω, μη μας λησμονάτε, γιατί για σας, αηδόνια,

Φυτέψαμε τις δάφνες και τις τριανταφυλλιές,

Βαστάξαμε αγκάθια εμείς και καταφρόνια

Για νάχετε σεις τ’ άνθη και τις μοσκοβολιές.

Οφείλουμε μια αναγνώριση της προσφοράς τους προς εμάς, γιατί αυτοί γνώρισαν μόνο τον μόχθο και τον ιδρώτα της δημιουργίας κάτω από την πίκρα της σκλαβιάς.

ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΜΗΘΥΜΝΑ - Α' ΕΚΔΟΣΗ, ΔΗΜΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1982

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1984)

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ- 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1912)

του ιστορικού Δρ Στρατή Αναγνώστου

8 Νοεμβρίου 1912
Η άγια μέρα της απελευθέρωσης

Γράφει ο Βασίλης Πλάτανος

Η Απελευθέρωση της Λέσβου 8 Νοεμβρίου 1912

του Παναγιώτη Παρασκευαίδη.

Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2012

ΛΙΣΒΟΡΙ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΗΚΗ ΕΠΟΧΗ

Έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Λισβόρι Λέσβου ρίχνουν φως στον πολιτισμό της πρώιμης Παλαιολιθικής εποχής στο κατώφλι της Ευρώπης.

Tρίτη, 09/10/2012  Πολιτισμός


 





Ολοκληρώθηκε με τεράστια επιτυχία η πρώτη ανασκαφική περίοδος της Παλαιολιθικής θέσης στα Ροδαφνίδια Λισβορίου Λέσβου. Την έρευνα πραγματοποίησε ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης υπό την επιστημονική διεύθυνση της Νένας Γαλανίδου, αναπληρώτριας καθηγήτριας προϊστορικής αρχαιολογίας. Στην έρευνα συμμετείχαν οι: Γιώργος Ηλιόπουλος, λέκτορας γεωλογίας του Παν/μιου Πάτρας, Geoffrey King, διευθυντής γεωλογικών ερευνών του C.N.R.S. Γαλλίας, John MacNabb, επίκουρος καθηγητής αρχαιολογίας του Παν/μιου Southampton, Νίκος Ζούρος αναπληρωτής καθηγητής Γεωγραφίας του Παν/μιου Αιγαίου, Ανδρέας Μαγγανάς και Αθανάσιος Κατερινόπουλος, καθηγητές Γεωλογίας του Παν/μιου Αθηνών, James Cole εντεταλμένος διδασκαλίας του Παν/μιου της Οξφόρδης, και Κατερίνα Βασιλειάδου, ερευνήτρια του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στο Σίγρι. Στο πλαίσιο της ανασκαφής εκπαιδεύτηκε ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών των Παν/μίων Κρήτης, York και Leuven στις αρχαιολογικές μεθόδους πεδίου.



Τα πολυάριθμα και σημαντικά ευρήματα, στην πλειονότητά τους λίθινα εργαλεία (χειροπελέκεις και κοπείς της Αχελαίας πολιτισμικής φάσης), επιβεβαιώνουν τη σημασία της αρχαιολογικής αυτής θέσης που ρίχνει φως σε μια άγνωστη πτυχή της πρώιμης προϊστορίας του νησιού, του Αιγαίου και της Ελλάδας. Θέτουν τις προϋποθέσεις για την πολυετή συνέχιση του ερευνητικού προγράμματος και την ανάδειξη του Λισβορίου σε πόλο έλξης αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η θέση θεωρείται κλειδί για την κατανόηση των μετακινήσεων και προσαρμογών προγονικών μας ειδών στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης που είναι ταυτόχρονα και το δυτικότερο της Ασίας. Οι ανθρωπίδες έφθαναν στο νησί διαμέσου γέφυρας ξηράς σε περιόδους ταπείνωσης της θαλάσσιας στάθμης. Τα αρχαιολογικά ευρήματα, μεταφέρθηκαν προς ασφαλή φύλαξη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης ενώ γεωλογικά δείγματα έχουν ήδη ληφθεί για εργαστηριακές αναλύσεις και χρονολόγηση.

 
Το όλο εγχείρημα δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ευγενή άδεια των ιδιοκτητών των αγρών που ανασκάφηκαν, κ. Δούκα Αλβανού και Θεοδώρου Χατζόγλου, και την υποστήριξη της Λ¢ ΕΠΚΑ, της εφόρου Δρ Χριστιάνας Λούπου, των αρχαιολόγων και των στελεχών της που μας παρείχαν επιστημονική και υλικοτεχνική στήριξη. Ευχαριστούμε τους κ. Νίκο Σηφουνάκη, Δημήτρη Χαλκιώτη, και Γιάννη Σπιλάνη, που από τη θέση του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και γ.γ. της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής αντίστοιχα, μάς παρείχαν την έμπρακτη στήριξή. Ευχαριστούμε επίσης την προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πολιτισμού της Γ. Γραμματείας κ. Μάγδα Αλβανού για τη θερμή της υποδοχή και συνδρομή της. Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Νάσος Γιακαλής αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή το ερευνητικό πρόγραμμα και το στήριξε οικονομικά μέσα από πόρους του Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, γι’ αυτό και θερμά τον ευχαριστούμε. Τις ευχαριστίες μας θέλουμε να εκφράσουμε επίσης στο δήμαρχο Λέσβου κ. Δημήτρη Βουνάτσο, τους αντιδημάρχους κ. Νίκο Κατράνη, Γιάννη Τσακίρη, Ηλία Κουνιαρέλη και Γιώργο Βουνάτσο και το Δήμο Λέσβο για τη φιλοξενία και τεχνική συνδρομή καθώς και τον πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου Λισβορίου κ. Θεόδωρο Χατζηπαναγιώτου για την ολόψυχη ηθική και υλική συμπαράστασή του. Τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ στους κ. Μάκη Αξιώτη και Χαράλαμπο Χαρίση που πρώτοι εντόπισαν και υπέδειξαν την θέση και στους κατοίκους του Λισβορίου που φιλοξένησαν με θέρμη και ζεστασιά την αρχαιολογική ομάδα κατά τη διάρκεια των ερευνών της.

 
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, τη Διεύθυνση Πολιτισμού της Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Η επόμενη φάση των ερευνών στο πεδίο θα ξεκινήσει την άνοιξη του 2013.


ΠΗΓΗ: 


Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2012

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΛΙΣΒΟΡΙ



Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΛΙΣΒΟΡΙ

9ο   Το γαμήλιο γλέντι.

Στο γλέντι του γάμου που θα ακολουθήσει μετά την τελετή στην εκκλησία και που θα γίνει, αν είναι καλοκαίρι στην κεντρική πλατεία του χωριού, αν είναι χειμώνας σε ένα απ’ τα μεγαλύτερα καφενεία, σε κυκλική διάταξη ή σε σχήμα Π είναι στρωμένα με λευκά τραπεζομάντιλα τα τραπέζια. Στο κέντρο το γαμήλιο τραπέζι. Εδώ κάθεται ο γαμπρός με τη νύφη, οι κουμπάροι, οι γονείς των νιόπαντρων και οι στενοί συγγενείς. Σε κεντρικό σημείο είναι και η μουσική που παίζει ντόπιους παραδοσιακούς σκοπούς, «του ν’φκάτου», «τα ξύλα» και άλλους παρόμοιους. Εδώ θα κοπούν και τα «κλίτσα» που μετέφεραν παιδιά σε πανέρια στην εκκλησία όταν πήγαιναν για την τελετή. Τα φαγητά κοινά σε όλους τους γάμους· παραδοσιακά «γιαπράτσια» - (ντολμαδάκια)  «πταρέλια» - (κεφτεδάκια), «κισκέτς»,  «φουρνιστά» - αρνιά ψητά στο φούρνο με πατάτες, τα οποία είχαν προετοιμαστεί απ’ το πρωί της Κυριακής από πολλούς εθελοντές και ψηθήκαν σε φούρνους της γειτονιάς.
Το χορό βέβαια θ’ ανοίξουν πρώτοι ο γαμπρός με τη νύφη και θ’ ακολουθήσουν τα συμπεθερικά και οι κουμπάροι. Οι συμπεθέροι χορεύοντας κολλούν επιδεικτικά στους μουσικάντες χαρτονομίσματα, στο μέτωπό τους, για να παίζουν με όρεξη.
Τη νύφη καθώς χορεύει την κερνούν λουκούμια τα οποία βάζει σε μαντήλι και το γαμπρό πιοτό.
Το χορό θα συνεχίσουν οι κοπέλες και τα παλικάρια του χωριού και όλοι οι καλεσμένοι και το γλέντι θα κρατήσει μέχρι το πρωί.
ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΓΑΜΟ ΧΡΗΣΤΟΥ – ΚΑΤΙΝΑΣ ΜΠΑΚΛΑ

Κάποια στιγμή ο γαμπρός με τη νύφη θα αποχωρήσουν απ’ το γλέντι για να πάνε στο σπίτι τους. Άλλοτε ακολουθούσαν  και οι πιο στενοί συγγενείς στους οποίους προσφερόταν πλούσιο γεύμα.


Τα γαμήλια τραγούδια.

Στον ουρανό πιτούσανι δυο άσπρα πιριστέρια,
απ’ του Θιό ήταν γραφτό για να γινούνι ταίρια.

Γαμπρός μας είνι άξιους, είνι κι παλικάρι,
Κι κάτσι κι ξιδιάλιξι της γης τα’ ανατουράλι.

Νύφη μου σε παρακαλώ, σι κάνου κι μινέτι,
ν’ αφήνεις τουν ιγιόκα μου ν  ’ρχιτι να μη βλέπει.

Στρώσι νύφη μ’ του καναπέ, μη άνθη της Ευρώπης,
Που θα καθίσει η πιθιρά που πήραμι του γιο της.

Στρώσει νύφη μου τη σκάλα  αδρί μαργαριτάρι,
Που θ’ ανιβαίνει ου γαμπρός του άξιου παλικάρι.


Φλουρί θα ρίξου στου τσαρσί, να πέσει να βρουντήξει,
τ’ αντρόγυνου που έγινι ευχάριστα να ζήσει.

Τα δέντρα που συ φέραμι νύφη μου στην αυλή σου,
Να τα πουτίζεις ζάχαρη να τα ’χεις στη ζωή σου.

Γαμπρέ μ’ που σ’ αγαπούσαμι όλοι μικροί μιγάλοι,
Κι τώρα που συ πήραμι έχου χαρά μιγάλη.

Ως λάμπει τ’  ασπρουμέταξου απάνου στην ανέμη,
Λάμπει του σπίτι που ’ταμι κι ούλ’ οι καλισμένοι.


Στο τέλος πια του γλεντιού θα βγει το «σιχτίρ πιλάφ», πιλάφι με πετεινό ή κότα,  δείγμα πως δεν πρόκειται να προσφερθούν πια άλλα φαγητά για να αποχωρήσουν και οι καλεσμένοι και να μείνουν μόνοι τους και οι νιόπαντροι.
Την επαύριο το μεσημέρι θα επισκεφτεί το ζευγάρι η μητέρα του γαμπρού για να τους το ετοιμάσει το φαγητό που θα φαν μόλις ξυπνήσουν και το οποίο εθιμικά ήτανε κότα βραστή. Μαζί της έφερνε γάλα, ρυζόγαλο και ότι άλλο ήθελε.


ΤΟ ΓΑΜΗΛΙΟ ΓΛΕΝΤΙ

Ο Απόστολος Αναγνώστου θυμάται…

ΓΑΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΑΡΜΟΥΤΕΛΛΗ

ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΑΛΒΑΔΑΝΗΣ  ΒΙΟΛΙ   ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΑΤΖΟΓΛΟΥ ΚΟΡΝΕΤΑ   ΚΟΝΤΕΛΛΗΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ  ΑΡΓΥΡΕΛΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  ΑΚΟΡΝΤΕΟΝ   ΤΖΑΝΕΤΕΛΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑ

ΧΟΡΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΜΟΥΤΕΛΛ     ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΔΑΛΒΑΔΑΝΗ

ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΜΑΓΑΖΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΕ ΦΩΤΙΣΜΟ  ΛΟΥΞ
ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΜΙΚΡΟΦΩΝΙΚΕΣ
Πολλά έχουν γραφεί στο περιοδικό μας για τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μας και ειδικότερα για τα έθιμα του γάμου. Κι εγώ αν και τόσο παλιά τα θυμάμαι πολύ καλά.
Ο γάμος στο χωριό μας, ήταν ένα κοινωνικό γεγονός. Για τη νύφη, το κύριο πρόσωπο της γιορτής, η μέρα του γάμου, και σήμερα ακόμη, αλλά όχι όπως τότες ήτανε μέρα χαράς, σημαδιακή για τη ζωή της, αφού αυτή μτη μέρα ολοκληρωνότανε σαν γυναίκα.
Το πανηγύρι του γάμου αρχίζει από την Πέμπτη με το ξεκίνημα του μοιράσματος στο χωριό του «κλιτς» και τελειώνει την Δευτέρα το βράδυ με τον «αμντίγαμο». Η κορύφωση βέβαια του «πανηγυριού» είναι το βράδυ της Κυριακής του γάμου στα καφενεία του χωριού.
Μετά τη στέψη στην Εκκλησία και το κέρασμα των καλεσμένων στο σπίτι, όλοι θα καταλήξουν στ καφενεία της αγοράς. Η μουσική, με όλες τις κατηγορίες οργάνων, πνευστά, κρουστά, έγχορδα, που σε τίποτα δε μοιάζει με τα σημερινά συγκροτήματα, τα εκκωφαντικά και πολύβουα, έδινε τον τόνο και τη χαρά.
Όπως σε όλες τις περιπτώσεις γλεντιού που την εποχή εκείνη γινόταν κατά ζευγάρια, έτσι και τώρα στο γαμήλιο γλέντι, χορεύουνε ζευγάρια, άνδρας με γυναίκα, δυο άνδρες ή δυο γυναίκες.
Ο χορός άνοιγε με το νέο ζευγάρι. Πρώτα συρτός με μαντήλι, έπειτα μπάλος, ύστερα δυο τρεις καρσιλαμάδες και στο τέλος καλαματιανός. Λίγο αργότερα προστέθηκαν και ευρωπαϊκοί χοροί, όπως ταγκό, βαλς κ.ά.
Αυτή η σειρά επαναλαμβανότανε για όλους τους χορευτές.
Η μουσική ήταν γλυκιά, ακουστική, ευχάριστη, στο βαθμό που μπορούσε κανείς τότες να μιλήσει και με το διπλανό του.
Τότε γινότανε και τα κεράσματα, προς τους χορευτές. Το γκαρσόν φώναζε με στεντώρια τη φωνή ονοματεπώνυμο του κεραστή με τη κατάλληλη κίνηση προς το μέρος του.
Στο δίσκο υπήρχε ένα ποτήρι για το ούζο και δυο πιατάκια, το ένα με λουκούμι και το άλλο άδειο.
Όταν ο χορευτής ανταπέδιδε το χαιρετισμό σήκωνε το ποτήρι και μετά έπινε μια γουλιά. Η γυναίκα έπιανε το λουκούμι, το έδειχνε στον κεραστή και μετά το έβαζε στο άδειο πιατάκι.
Όταν τελείωνε ο χορός του ζευγαριού, τα λουκούμια, όσα ασφαλώς κεράστηκαν, στη γυναίκα, πήγαιναν στις κοπέλες.
Στο χρό οτυ γάμου κερνούσε τους χορευτές, ο γαμπρός, η νύφη, ο κουμπάρος και η κουμπάρα οπότε ακουγότανε.
«Δύο γαμροοός»! Μετά «έτερα δύο νύφηηη»! και «έτερα δύο κουμπάρος»!.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα ζευγάρια εκείνο το βράδυ, τα κερνούσαν απαραίτητα ο γαμπρός και η νύφη, οπότε συνεχώς αντηχούσε το «έτερα δύο νύφηηηηη»!
Αλλά θα συνεχίσουμε με τις αναμνήσεις μας και άλλη φορά!


Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012

ΛΙΣΒΟΡΙΑΝΟΙ ΕΤΩΝ 200.000!!!




Ξεκίνησαν οι ανασκαφές στην παλαιολιθική εγκατάσταση στα Ροδαφνίδια του Λισβορίου.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ  ΕΜΠΡΟΣ
Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012 | Βαγγελιώ Χρηστίδου | Περιβάλλον

Ξεκίνησε τις μέρες αυτές, στο Λισβόρι, η ανασκαφή για τα ίχνη της θεωρούμενης ως παλιότερης παλαιολιθικής εγκατάστασης στο Αιγαίο. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης βρίσκονται από την περασμένη εβδομάδα στη Λέσβο και ξεκίνησαν τις εργασίες τη Δευτέρα που μας πέρασε. Η έρευνα γίνεται σε ελαιόκτημα στη θέση Ροδαφνίδια, όπου έχει εντοπιστεί οικισμός που χρονολογείται στα 120.000 με 150.000 πριν, δεν αποκλείεται όμως να αποδείξει πως υπήρχε στην περιοχή ανθρώπινη παρουσία, πριν από 200.000 χρόνια:
Πάνε αρκετά χρόνια, από τότε που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά ίχνη της παλαιολιθικής αυτής εγκατάστασης στο μεγάλο ελαιώνα στα Ροδαφνίδια, δύο περίπου χιλιόμετρα δυτικά του Λισβορίου. Οι τέσσερις ερευνητές, Χ.Β. Χαρίσης, P. Durand, Μ. Αξιώτης και Τ.Β. Χαρίσης, είχαν μάλιστα κάνει σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Αρχαιολογία», πριν από 11 χρόνια και συγκεκριμένα το Σεπτέμβριο του 2000.
Τι έγραφε η ανακοίνωση
Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στο σχετικό κείμενό τους οι τέσσερις ερευνητές, εντόπισαν τότε τα ίχνη μιας υπαίθριας εγκατάστασης της Παλαιολιθικής Εποχής, 42 χλμ. δυτικά της Μυτιλήνης, δύο χλμ. δυτικά του Λισβορίου και ένα χλμ. βόρεια των θερμών πηγών του Αγίου Ιωάννη Λισβορίου. Το τοπίο της περιοχής περιγράφεται μάλιστα ως φέρον όλα τα στοιχεία των υπαίθριων καταυλισμών της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής, που ήταν κυρίως σε θέσεις παραλίμνιες, παραποτάμιες ή παραθαλάσσιες, με χαμηλούς λόφους και άφθονη πρώτη ύλη για την κατασκευή εργαλείων, ο μεγάλος αριθμός των οποίων συνδυάζεται προφανώς με το κυνήγι, την αλιεία κοχυλιών από τον Κόλπο της Καλλονής και την υλοτομία, από τα μεγάλα δάση της περιοχής.
«Ο παλαιολιθικός λιθώνας που εντοπίσαμε, έχει έκταση μεγαλύτερη από 400 στρέμματα», αναφέρουν οι τέσσερις ερευνητές στην ανακοίνωσή τους. «Σε όλη αυτή την έκταση υπάρχουν άφθονα αποκρούσματα και εργαλεία, τα οποία δε φέ­ρουν σημάδια μεταφοράς τους από το νερό, γεγονός που υποδηλώνει επιτόπια παραγωγή. Τα περισσότερα εργαλεία έχουν παραχθεί με άμεση κρούση σκληρού κρουστήρα, όπως φαίνεται από το μεγάλο βολβό που φέρουν. Λί­γα μόνο έχουν μικρό βολβό, πιθανώς λόγω χρή­σης διπολικής λάξευσης του πυρήνα. Τέλος, αρκετά παρουσιάζουν τεχνητή αφαίρεση του βολβού. […]».
Όπως οι ίδιοι υποστήριζαν στην ανακοίνωσή τους, τα χαρακτηριστικά της λιθοτεχνίας των εργαλείων που εντόπισαν, ανήκουν στη Μέση Παλαιολιθική Εποχή, ενώ η χρονολογία ζωής κάποιων μπορεί να φτάνει και στο τέλος της Κατώτερης Παλαιολιθικής Περιόδου, δηλαδή 200.000 χρόνια πριν από σήμερα! Η τοποθεσία, φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε κατά την Προϊστορική Εποχή.
Ξεδιπλώνεται η Ιστορία
Η ανακοίνωση αυτή, οδήγησε πριν από δύο χρόνια στην περιοχή και την αναπληρώτρια καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νένα Γαλανίδου. Η οποία και ξεκίνησε μια προσπάθεια να ξεπεραστούν τα όποια γραφειοκρατικά προβλήματα προέκυψαν με τη στήριξη, κατά τον περασμένο χρόνο, και του τότε Αντιδημάρχου Πολιχνίτου, Νίκου Κατράνη.
Όπως έγραφε το «Ε» τον περασμένο χειμώνα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε επιτρέψει στα τέλη του φθινοπώρου, την πραγματοποίηση συστηματικής ανασκαφικής έρευνας στην περιοχή, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και υπό τη διεύθυνση της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τελικά, οι ερευνητές έφτασαν στη Λέσβο την περασμένη εβδομάδα και από τη Δευτέρα έχουν αρχίσει εργασίες. Η κ. Γαλανίδου δεν θέλησε, σε χτεσινή επικοινωνία που είχαμε μαζί της, να κάνει οποιαδήποτε σχετική ανακοίνωση αφού, όπως είπε χαρακτηριστικά, ανακοινώσεις θα γίνουν όταν θα ολοκληρώσει τις εργασίες της, η ερευνητική ομάδα.

Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΛΙΣΒΟΡΙΑΝΟΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

Σε βαθύ πένθος έχει βυθιστεί η Ι.Μ.Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου από την είδηση της κοιμήσεως του ποιμενάρχη της, μακαριστού Μητροπολίτη κυρού Νικοδήμου, ο οποίος τους τελευταίους μήνες αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κυρός Νικόδημος (Αναγνώστου), γεννήθηκε το 1931 στο Λισβόριο της Μυτιλήνης. Σπούδασε θεολογία στην Χάλκη και μετεκπαιδεύτηκε στο Μπέρμιχαμ. Χειροτονήθηκε το 1955 Διάκονος και Πρεσβύτερος. Υπηρέτησε ως Ηγούμενος στη Ι. Μ Βλατάδων και ως αντιπρόεδρος στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών. Εξελέγη Μητροπολίτης το 1981.
Τοποτηρητής της χηρεύουσας Ιεράς Μητροπόλεως ορίστηκε ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας Νικόδημος.

Μια από τις τελευταίες δημόσιες παρεμβάσεις του μακαριστού Μητροπολίτη αφορούσε την υπόθεση της προφυλακίσεως του Καθηγουμένου της Ι.Μ.Βατοπαιδίου, Γέροντος Εφραίμ.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ  : http://www.amen.gr/
 

Η σωρός τυο εξετέθη σε τριήμερο προσκύνημα στους πιστούς στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Στεφάνου Αρναίας η σωρός του Μητροπολίτη κ.κ. Νικόδημου. 

ΠΗΓΗ: http://www.agioritikovima.g




Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

ΣΟΥΒΛΙΕΣ...: ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΡΕ ΓΑΜΟΤΟ...


ΔΡΟΜΟΙ  ΣΤΟ  ΛΙΣΒΟΡΙ!!! ΟΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΜΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ!!! ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΜΑΣ!!! ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ!!!        
 
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΓΙΑ ΠΙΟ ΠΟΛΛΗ... ΘΕΑ!!!

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2012

Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΜΑΣ. 28/29-8-2012



ΜΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΕΟΡΤΑΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΕΦΕΤΟΣ Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΟΜΗΣ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΛΙΣΒΟΡΙΟΥ ΤΗΝ 28Η ΚΑΙ 29Η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.
ΑΦ' ΕΣΠΕΡΑΣ ΕΤΕΛΕΣΘΗ Ο ΜΕΓΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΩΝΥΜΗ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ 29Η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΟΡΘΡΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ Η ΛΙΤΑΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΜΑΧΙΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ.

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΥΛΟΓΗΘΗΚΕ Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΡΕΒΙΘΑΔΑ,

ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΠΡΟΕΣΤΗ Ο ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΚΟΝΙΟΥ (ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ) κ.κ. ΘΕΟΛΗΠΤΟΣ