Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου 2019

Ο Μητροπολίτης Ιερισσού Νικόδημος

makaristos ierissou
Του Άγγελου Πάκλαρα, Θεολόγου | Romfea.gr

"Αγάπη, προφητείας χορηγός, αγάπη ελλάμψεως άβυσσος, αγάπη πηγή πυρός, αγάπη τεράτων παρεκτική, αγάπη Αγγέλων στάσις, αγάπη προκοπή των αιώνων....
Όσον αναβλύζει, τοσούτον τον διψώντα καταφλέξει...απάγγειλον ημίν ώ καλή εν αρεταίς, που ποιμαίνεις τα πρόβατά σου; που κατοικείς εν μεσημβρία;
Φώτισον, ημάς, οδήγησον ημάς και χειραγώγησον ημάς..." γράφει ο Άγιος Ιωάννης, της Κλίμακος, ύμνον θεσπέσιο πρός την αγάπη...
"Αγαπώ δε, διότι εγώ θέλω να αγαπώ το τι θα κάμει ο άλλος, είναι δική του υπόθεσις...", έγραφε, αλλού, ο μεγάλος ποιητής Μενέλαος Λουντέμης.
Αγαπάς, όχι διά να σε αγαπούν, συμπαθείς όχι διά να σε συμπαθήσουν, ευεργετείς, όχι διά να σε ευεργετήσουν...
Αυτή είναι η αληθινή εν Χριστώ αγάπη και ανιδιοτελής προσφορά.
Η δε υπέρβαση της αγάπης, να αγαπάς το ίδιο, τους εχθρούς αλλά και αυτούς που ήταν εν ζωή, ενώ τώρα βρίσκονται εν τω παραδείσω...
Απτό παράδειγμα, αυτού του μεγαλειώδους συναισθήματος, ο Μητροπολίτης Ιερισσού κυρός Νικόδημος και η αέναος αγάπη του εκ παιδιόθεν, διά την ζώσα του Χριστού Εκκλησία, την Αειπάρθενο Μαρία, τους Αγίους, τους ανθρώπους καθ' εικόνα και ομοίωση του Άναρχου Θεού και της ατελεύτητης επουρανίου Βασιλείας του.
Επτά έτη ήδη παρήλθαν, ως σαν μία ημέρα, εις την σκέψη μας, όταν ο υφηγητής των αρετών, Μητροπολίτης Ιερισσού κυρός Νικόδημος, απαλλαγμένος πλέον του φθαρτού και τόσο ταλαιπωρημένου σαρκίου του, ταξίδευε διά τους ουρανούς.
Γεννημένος εν Λισβορίω Μυτιλήνης, το έτος 1931, είχε δύο άλλα αδέλφια και ορφανός από μητρός, μεγάλωσε με τον αείμνηστο ιερέα, πατέρα του, π. Ευστράτιο.
Ετίμησε και εσεβάσθη διά αιματηρής υπακοής τους τρείς αειμνήστους γέροντές του, Μητροπολίτες Μυτιλήνης Ιάκωβο τον Α', τον από Δυρραχίου, Ικονίου Ιάκωβο, Σχολάρχη του στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, εκ του οποίου έλαβε το α' και β' βαθμό της Ιερωσύνης και Μυτιλήνης Ιάκωβο τον Β', τον από Σισανίου και Σιατίστης.
Όπου διηκόνησε ως κληρικός, Κωνσταντινούπολη, Χάλκη, Λονδίνο, Μάλτα, Μυτιλήνη, Θεσσαλονίκη και Αθήνα, άφησε ανεξίτηλα από τον χρόνο τα έργα της εν Χριστώ ζωής και προσφοράς του...
Ως Πρωτοσύγκελλος, Καθηγητής, Ηγούμενος της Ι. Μονής Βλατάδων, Διευθυντής οικοτροφείων, Αντιπρόεδρος του ιδρύματος Πατερικών Μελετών και Ιεροκήρυξ.
Επιστρέφοντας όμως πίσω τον χρόνο, ήταν Ιούλιος του έτους 1982, ένα έτος μετά την ενθρόνισή του...
Ερχόμενος από μία επίσκεψή του εις το Άγιον Όρος, αποφάσισε πλέον οριστικά, να αφήσει το μητροπολιτικό μέγαρο στην Αρναία όπου ένοιωθε να ασφυκτιά και να διαμείνει στο ιστορικό Προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, δεκατρία χιλιόμετρα οδικής αποστάσεως....
Μεγάλη η αγάπη του δι' αυτό τον καθαγιασμένο τόπο, αλλά μεγάλη και η απόφαση...η ερημία και το δριμύτατο ψύχος του χειμώνα, το μεγαλύτερο εμπόδιο...
Η ζέστη του καλοκαιριού, παρά την πυκνή βλάστηση το έτερο...
Η καθημερινή μετάβασή του στο μητροπολιτικό γραφείο, στην Αρναία το ίδιο...
"Ήρθα για να είμαι κάτω από την σκέπη και προστασία της Παναγίας, απαντούσε σε όσους τον ρωτούσαν...."
Η αγάπη του αυτή, προς τη Θεοτόκο, ήταν ανυπέρβλητη, ανεξήγητη, ακατάπαυστη, αληθινή, παραδειγματική, μοναδική και ανυπόκριτη...
"Την πάσαν ελπίδαν μου, εις σε ανατίθημι" ψιθύριζε συνεχώς.
Με τους Χαιρετισμούς της, που γνώριζε από στήθους, ξεκινούσε την ημέρα του, με αυτούς κι όταν έρχονταν η νύκτα, έκλεινε την βαριά ξύλινη πόρτα του Επισκοπείου του, διά να αποκοιμηθεί...
Η μικρή Μητρόπολη που του ενεπιστεύθη η Εκκλησία, κατόρθωσε στα τριανταένα έτη διαποίμανσης του, να την κάμει μεγίστη...να την φέρει εις το προσκήνιο, εις το πνευματικό φως, εις την ποιμαντική και διοικητική ανύψωση της...
29η Μαρτίου 1981, η εις Επίσκοπον χειροτονίαν του, 16η Απριλίου, η τελετή της ενθρονίσεώς του.
Διετέλεσε δύο φορές τοποτηρητής της Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης και της Μητροπόλεως Λαγκαδά.
Το έργο του, σιωπηλό και πάντα αθόρυβο...
Ανακαινίζοντας και ανεγείροντας Ι. Ναούς, Ι. Μονές, πνευματικά κέντρα, ιδρύματα αγάπης...
Καθιερώνοντας ιερατικές συνάξεις, θεολογικά και αντιαιρετικά συνέδρια, κατασκηνώσεις όλων των ηλικιών, έκδοση εκκλησιαστικού εντύπου, "η μαρτυρία".
Ημερίδες προς ανάδειξη των τοπικών Αγίων, ανακαίνιση εκ τέφρας του Μητροπολιτικού Ναού Αρναίας, οίκους ευγηρίας, κατηχητικά όλων των βαθμίδων, ομιλίες του ιδίου, ατελείωτες ποιμαντορικές εγκυκλίους κάθε εορτή και γραπτά κηρύγματα εκάστη Κυριακή...
Εσπούδασε άπορους νέους. Συσσίτια και δέματα αγάπης.
Ιδρυτής του ιερού συνδέσμου νέων "η Αγία Ακυλίνα", ως άριστος δε γνώστης της βυζαντινής μουσικής, εδημιούργησε και τον σύνδεσμο ιεροψαλτών Αρναίας, ενώ διοργάνωσε συνέδρια συμπαραστάσεως οικογενείας, πολυτέκνων, και απόρων.
Τα βιβλία που εξέδωσε ατελείωτα...για την Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννου, για την ερμηνεία της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, η σειρά κηρυγμάτων του "Ποίμανε τα πρόβατά μου" και πόσα ακόμη...
Ογδονταοκτώ εν συνόλω οι χειροτονίες του...οι άμεσοι συνεργάτες του, λίγοι μεν αλλά πρόθυμοι και με υπακοή, τον ηκολούθησαν καθ' όλη την πορεία της αρχιερατείας του.
Από τους πρώτους συνοδοιπόρους του, ο μετέπειτα Πρωτοσύγκελλός του και Ιεροκήρυξ, π. Χρυσόστομος Μαιδώνης, τον οποίο μετά πολλών παρακλήσεων, κατόρθωσε να τον πάρει από το Άγιον Όρος και την Νέα Σκήτη όπου εμόναζε και να τον έχει βοηθό στο πολύπλευρο έργο του.
Ήταν ένας Επίσκοπος, φιλακόλουθος, φιλάγιος, αφιλάργυρος, αξιοπρεπής, ευγενής, διακριτικός, μειλίχιος, άκακος, ευλαβής, σεμνός, ευαίσθητος, ειλικρινής, αληθινός, ανυπόκριτος, δίχως ακριβά άμφια, αλλά απλά και απέριττα.
Αγαπήθηκε από το ποίμνιό του και από αυτούς που εγνώριζαν τον χαρακτήρα του και έτυχε πλήρους σεβασμού από όλη σχεδόν την Ιεραρχία διά την σοφία και σύνεση των λόγων του, την εκκλησιαστική και λειτουργική του εμπειρία τόσων ετών...
Αρχιερατική αυλή του, όσοι κι αν προσπάθησαν να γίνουν, δεν τα κατάφεραν....
Αγαπούσε τους κληρικούς του, αλλά ποτέ δεν ξεχώρισε κάποιον...δίκαιος και επί ίσοις όροις προς όλους...
Η πνευματική ευθύνη του απέναντί τους, συνεχής.
Συνέγραψε συν τοις άλλοις, ειδική εγκύκλιο προς τους αγάμους κληρικούς του, όπου ανέφερε αναλυτικά, τις ιερές ακολουθίες που έπρεπε να τελούν εις το κελλίον τους από όρθρου βαθέος, έως νυκτός...
Κάποιοι του μετέφεραν ότι μερικοί μειδίαζαν...
"Εγώ ως Επίσκοπός τους, ώφειλα έναντι του Θεού και έδωσα ως εντολή, να κάμουν αυτά τα οποία έγραψα.
Εάν τα παραμελήσουν, η ευθύνη βαραίνει τους ώμους των, όχι τους δικούς μου, " η απάντησίς του...
Άλλωστε ο αοίδιμος Ιεράρχης, είχε το χάρισμα, κοιτώντας τον συνομιλητή του, εις τους οφθαλμούς, να καταλάβει εάν αυτά που του έλεγαν, ήσαν αληθινά λόγια καρδίας ή υποκριτικά λόγια συμφέροντος...
Το ευφυές μυαλό του, ψυχολογούσε και διαισθάνονταν τους πάντες....
Ακόμη και τα δώρα που ελάμβανε, γνώριζε τον σκοπό, για τον οποίο του τα προσέφεραν...και αργότερα βέβαια τα χάριζε εις άλλους αρχιερείς, του εξωτερικού...
Και όπως ήταν φυσικό επαινέθη για το πολυσχιδές έργο του, αλλά και επολεμήθη ακόμη και από αυτούς που ευεργέτησε...
Πολλές φορές εδάκρυσε γονυπετής, ενώπιον της Ι. Εικόνος της Παναγίας του Προσκυνήματος, διά την ανθρώπινη αχαριστία, συκοφαντία και άδικη κατάκριση....
Σιωπούσε, όμως, δεν διεμαρτύρετο, ούτε τιμωρούσε..."δια τας αμαρτίες μου, επιτρέπει ο Θεός και γίνονται όλα αυτά!!!" έλεγε...
Όταν ησθένησε την πρώτη φορά, από την καρδιά του και εγχειρίστηκε τον επισκέφτηκα τρεις φορές, την μία με τον πατέρα μου.
Άλλοι βέβαια κληρικοί και λαϊκοί περισσότερες φορές, ενώ αρκετοί διανυκτέρευαν πλησίον του.
Πονούσε πολύ αλλά δεν έλεγε τίποτε...
Μία από τις ημέρες που πήγα ήταν μόνος. Με ρώτησε θα μείνεις; του απήντησα ναι. Τότε προσπάθησε να ανοίξει το συρτάρι του κομοδίνου του αλλά από τους έντονους πόνους, δεν τα κατάφερε.
Τον ρώτησα τι ήθελε και μου είπε το πορτοφόλι του. Του το έδωσα, το άνοιξε και μου έδωσε χρήματα, λέγοντας μου "πήγαινε στο κυλικείο να πάρεις ό,τι θέλεις κι έλα γρήγορα να διαβάσουμε τους Χαιρετισμούς..."
Του είπα μα έχω χρήματα επάνω μου.."Να μάθεις υπακοή, μου απήντησε..."
Τα πήρα, γύρισα και σ' ένα μικρό καρεκλάκι διάβαζα τους Χαιρετισμούς. Αργά και καθαρά, μου ψιθύρισε...
Αμέσως οι μορφασμοί του προσώπου του, από τους πόνους, ηρέμησαν κι έκλεισε τα μάτια του.
Σταμάτησα, νομίζοντας ότι κοιμήθηκε...
"Συνέχισε μου είπε, ακούω...", ενώ κάθε φορά στο άκουσμα του "Χαίρε Νύμφη, ανύμφευτε", με πολύ δυσκολία σήκωνε το αδύναμο χέρι του και έκαμε τον σταυρόν του...
Η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας ήταν η μοναδική χαρά του...έλαμπε ως αστραπή το πρόσωπό του, ενώπιον της Αγίας Τραπέζης...
Δάκρυζε στο ," Άξιον εστίν ως αληθώς, μακαρίζειν σε την Θεοτόκον...", διότι η μητέρα που στερήθηκε από τριών ετών, ήταν πλέον γι αυτόν η Παναγία...
Μπορεί η θαυματουργή εικόνα Της στο Προσκύνημα να είχε κλαπεί, αλλά και η επόμενη που ετοποθέτησε ο ίδιος, τα ίδια θαύματα επιτελούσε...
Εδώ στο Προσκύνημα, βαδίζει καθημερινά η Θεοτόκος έλεγε...και πάλι οι οφθαλμοί του δάκρυζαν.
Εκεί εβάδιζε κι αυτός κάθε απόγευμα μέσα στο δύσβατο δάσος γύρω από το Επισκοπείο...
Εκεί τελούσε όλες τις ακολουθίες. Όρθρο, Θ. Λειτουργίες, ενάτη, Εσπερινό και Απόδειπνο...
Αρκετές φορές μόνος με τον εφημέριο και έναν ή δύο το πολύ ανθρώπους...
Ατελείωτες οι αγρυπνίες πέντε ή και έξι ωρών που τελούσε ο ίδιος προς τιμήν της Παναγίας, όρθιος με μόνο στήριγμα την αρχιερατική του ράβδο...
Πόσο συγκινητική η εικόνα στην θύμησή μου, όταν σε μία από τις πολύωρες αγρυπνίες, στο Προσκύνημα και μέσα στον ασφυκτικά, γεμάτο από κόσμο Ναό, ένα παιδάκι ήταν κουρασμένο και όρθιο.
Ο Δεσπότης, το αντιλήφθηκε και του έκαμε νεύμα να έρθει να καθίσει στα σκαλοπάτια του αρχιερατικού θρόνου, όπου χοροστατούσε ο ίδιος...
Αυτό έτρεξε αμέσως, με χαρά, του είπε "ευχαριστώ" και μετά από λίγο αποκοιμήθηκε ανάμεσα στις πτυχές της ουράς του μανδύα του Μητροπολίτη...ένοιωθε ασφάλεια και ηρεμία...
"Λιμήν των ψυχών, η Εκκλησία..."
Καθ' όλον τον Αύγουστο χοροστατούσε ο ίδιος από του θρόνου και παρά την αφόρητη ζέστη εντός του Ναού, πάντοτε φορούσε τον αρχιερατικό μανδύα του, και μόνο σε μωβ χρώμα, τιμώντας την Θεοτόκο.
Όταν γινόταν η απόλυσις και τον έβγαζε, αυτός έσταζε στην κυριολεξία, όπως και το εξώρασο και το ζωστικό του...
Στο δε Μέγα Εσπερινό της εορτής της Κοιμήσεως, φορούσε άπασα αρχιερατική στολή με επίσημη κάθοδο της Ι. Εικόνος από το Επισκοπείο στον κυρίως Ναό.
Δύο δε λιτανείες, η μία μετά τον Μεγάλο Εσπερινό και τον Επιτάφιο με την τελετή των εγκωμίων της Θεοτόκου και η δεύτερη το πρωί μετά την Θ. Λειτουργία...
Ο τόπος όπου οι προκάτοχοί του, έρχονταν μόνον στην εορτή του Προσκυνήματος, ο μακαριστός Νικόδημος, του έδωσε με την διαρκή παρουσία του πνοή, ζωή, δράση πνευματική.
Ήταν το καταφύγιο του, όπου η θλίψη και η κατάθλιψη που υπάρχουν στον κάθε άνθρωπο, το Προσκύνημα ήταν η παραμυθία και η ζωογόνος δρόσος.
Ανακαίνισε το εσωτερικό του Ναού, δημιούργησε κοινή τράπεζα και πνευματική αίθουσα και επισκεύασε τα κελλιά των κληρικών αλλά και των προσκυνητών που διέμεναν όλο τον μήνα Αύγουστο.
Ανήγειρε καινούριο κωδωνοστάσιο, νάρθηκα και εξωνάρθηκα.
Δώρησε ο ίδιος στον Ιερό Ναό του Προσκυνήματος, μικρά τεμάχια των ιερών λειψάνων, Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, προς αγιασμό και ευλογία των πιστών.
Εκεί λειτουργούσαν κάθε καλοκαίρι, από τέλη Ιουνίου έως και όλο τον μήνα Ιούλιο οι κατασκηνώσεις της Μητροπόλεως, υπό την εποπτεία του Πρωτοσυγκέλλου του, πατρός Χρυσοστόμου.
Στο απόδειπνο, κάθε βράδυ, παρευρίσκετο και ο ίδιος μαζί με τα παιδιά, που ένα, ένα μετά, τους έδινε την ευχή του.
Με αφάνταστη θλίψη αναγκάστηκε τον Σεπτέμβριο του έτους 1996, να διαμείνει στο νέο και επιβλητικό Μητροπολιτικό μέγαρο, στην Αρναία, που και γι αυτό ακόμη σχολιάστηκε...
"Μα δεν είναι δικό μου, έλεγε με παράπονο, εγώ μια ημέρα θα φύγω, ποιός μένει εδώ αιώνια...θα έρθει ο διάδοχός μου...και μετά ο επόμενος από αυτόν..."
Πικραινόταν η ευαίσθητη ψυχή του, διότι ήταν ως μικρού παιδιού...
Αλλά και πάλι όλους τους μήνες από την άνοιξη μέχρι και τον Σεπτέμβριο, επέστρεφε στο Ιερό Προσκύνημα, εκεί όπου ηρεμούσε η ψυχή του, ο λογισμός του και ήταν μακρυά από όσους τον έθλιβαν...μόνος, αυτός, ο Θεός και η Πάναγνος Μητέρα του Κυρίου και δική του...
Και μετά εντελώς ξαφνικά ήλθε η δεύτερη ασθένειά του...
Ένα μήνα πριν στην τηλεφωνική μας συνομιλία, είχε πει ότι μόλις είχε επιστρέψει από εκδήλωση εις την Ιερισσό, ότι ήταν κουρασμένος και με ρώτησε εάν θα έλθω διά τας εορτάς του Αγίου Στεφάνου...
Αρχές Ιανουαρίου ήδη είχε ασθενήσει...

Σιωπηλός, λαβών γαρ τον σταυρόν της ασθενείας του, ηκολούθησεν τον Χριστόν επιμελώντας της ψυχής του, πράγματος αθανάτου...έως τέλους...διό και μετά Αγγέλων θα αγάλλεται το πνεύμα του...
Ίσως δι αυτό το τροπάριο "εν σοι πάτερ ακριβώς διεσώθη το κατ' εικόνα..." να είναι το πλέον κατάλληλο, δι' αυτόν...
Ετίμησε την αρχιερωσύνη του, εδόξασε την Εκκλησίαν του Χριστού, άφησε ιερά παρακαταθήκη το μεγάλο έργο του...
Η υική μας αγάπη, όπως και πολλών άλλων, πνευματικών του τέκνων, παντοτινή προς το σεπτό πρόσωπό του και την ιερά μνήμη του.
Συνεδέθη με άρρηκτους πνευματικούς δεσμούς, εκτός των Γερόντων του, με πολλούς αδελφούς του Αρχιερείς, εν τω συνδέσμω της αγάπης...
Τους μακαριστούς πλέον, Εφέσου Χρυσόστομο, Σταυρουπόλεως Μάξιμο, Σερρών Μάξιμο, Νεαπόλεως Διονύσιο, Καρθαγένης Χρυσόστομο, Κώου Ιεζεκιήλ, Άσσου Ιάκωβο, Δράμας Διονύσιο, Λαρίσης Ιγνάτιο, Γλυφάδας Παύλο, Ελευθερουπόλεως Ευδόκιμο και Τυρολόης Παντελεήμων.
Ενώ από τους εν ζωή, τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Μιλήτου κ. Απόστολον, Καθηγούμενον της Ι. Μονής Αγίας Αναστασίας, Χαλκιδικής, (ο οποίο εσεβάσθη και ετίμησε τον Γέροντα, υπέρ του δέοντος) και οι Βρυούλων Παντελεήμων, Δέρκων Απόστολο, Μυτιλήνης Ιάκωβο τον Γ', Λαγκαδά Ιωάννη, Βράνιε Παχώμιο, Κίτρους Αγαθόνικο, Ζιχνών Ιερόθεο, Ελευθερουπόλεως Χρυσόστομο, Ξάνθης Παντελεήμων και Νέας Σμύρνης Συμεών...
Όλους αυτούς τους ηγάπησε και τους ετίμησε αλλά και ετιμήθη και εσεβάσθη υπό αυτών...
Άλλωστε πολλοί κληρικοί και λαικοί τιμούν ακόμη και τώρα την μνήμη του, ο καθείς με τον τρόπο του...
Εδίδαξε πολλά, κυρίως την συγχώρεση, την ασάλευτη πίστη στη Ορθόδοξη Εκκλησία, την σιωπή, την αξία της προσευχής και των Χαιρετισμών της Θεοτόκου και την αμνησικακία που διέθετε ο ίδιος...
Προσπαθήσαμε να τα κληρονομήσουμε...ίσως και να μην τα καταφέραμε εις όλα...ας μας συγχωρέσει διά όσα τον πικράναμε εκουσίως ή ακουσίως...
Μας προσέφερε όλο το περίσσευμα της αγάπης από την άδολη ψυχή του, ως αντίδωρο δε, δεν του προσφέραμε τίποτε...ευλόγησον και συγχώρησον ημάς άγιε Γέροντα...
Επτά έτη μετά, την κοίμησή του, τα πάντα εις το Ιερό Προσκύνημα θυμίζουν την ύπαρξή του, τα βήματά του, την άυλη παρουσία του...
Το μικρό καντηλάκι, πίσω από το Ιερό Βήμα του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Στεφάνου, Αρναίας, εκεί όπου το χοϊκό του σώμα πλέον, αναπαύεται είναι πάντοτε αναμμένο...
Δεν θα σε λησμονήσει το ποίμνιό σου, όπως έλεγες συχνά και δεν θα σε αναπολούν μόνον όταν θα βλέπουν την φωτογραφία σου, αναρτημένη στην αίθουσα του θρόνου, δίπλα στον προκάτοχό σου, μακαριστό Ιερισσού Παύλο.
Δεν έσβησε ουδείς από την μνήμην του, τις ευεργεσίες σου, τα κηρύγματά σου, τις νουθεσίες σου, τις παρακλήσεις σου...
Υπάρχουν ακόμη ευλαβείς άνθρωποι που σέβονται και τιμούν την μνήμην σου, διαβάζουν τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου, ανάβουν ένα μικρό κεράκι εις το σεπτό μνήμα σου και δακρύζουν, ακόμη όταν σε θυμούνται να ψάλλεις γονυπετής με την δυνατή φωνή σου, κατά το Ιεροσολυμίτικο τυπικό, το "Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε..."
Μη λυπού...Γέροντα, ενθυμούμενοι όταν εδάκρυζες, λέγοντας πως εις όλην την επίγειο ζωήν σου ένοιωθες μόνος...δεν σε ξεχάσαμε, σε αγαπούμε το ίδιο, όσοι τουλάχιστον ευεργετηθήκαμε υπό της πατρικής στοργής της φιλευσπλάχνου αγκάλης σου...
Ήδη διά τους κόπους και πόνους σου, απολαμβάνεις βραβεία και στέφη τα ουράνια...
Σε λίγες ημέρες την 16η Σεπτεμβρίου, θα συμπληρωθούν επτά έτη απουσίας του...
Κατακλείοντας αντιγράφουμε με πολύ σεβασμό, τον αποχαιρετιστήριο επίλογο, εις τον τόμο που συνέγραψε μετά πολλών μόχθων, ο κατά σάρκαν αδελφός του αειμνήστου Νικοδήμου, ο ευλαβέστατος και αξιότιμος εκπαιδευτικός, κ. Ιωάννης Αναγνώστου, διά τον αδελφό του.
Ο οποίος πάντοτε έζησε υπό την σκιάν του αοίδιμου Νικοδήμου, με διάκριση.
Ουδέποτε προέταξε τον εαυτόν του, εκόμπασε ή αυτοεπαινέθη ότι ήτο αδελφός ενός τόσο μεγάλου Επισκόπου.
Έγραφε δε εν κατακλείδι: " Ήπλωσε τας χείρας σου Δέσποτα και ευλόγησον ημάς...και αύτη η ευλογία ας παραμείνει εις αυτόν τον λαόν και τα πνευματικάν σου τέκνα, απορφανισμένα πλέον.
Ευλόγησον ημάς ίνα ζούμε και καρποφορούμε