ΜΕΡΕΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΛΕΣΒΟΥ:Μια μοναδική περιγραφή από τον ηγούμενο της Φραγκοκκλησιάς ΕΣΠΕΝΤΙΤΟ ΝΤΑΝΚΑ του ΧΑΡΗ ΚΟΥΤΕΛΑΚΗ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ (1942-1944)


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ  

http://www.metelin.gr/gr/1183982148/1300229795.html  

Το εσωτερικο της Φραγκοκκλησιάς στην Μυτιληνη.

ΛΙΣΒΟΡΙ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΗΚΗ ΕΠΟΧΗ

Έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Λισβόρι Λέσβου ρίχνουν φως στον πολιτισμό της πρώιμης Παλαιολιθικής εποχής στο κατώφλι της Ευρώπης.

Tρίτη, 09/10/2012  Πολιτισμός

 

Ολοκληρώθηκε με τεράστια επιτυχία η πρώτη ανασκαφική περίοδος της Παλαιολιθικής θέσης στα Ροδαφνίδια Λισβορίου Λέσβου. Την έρευνα πραγματοποίησε ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης υπό την επιστημονική διεύθυνση της Νένας Γαλανίδου, αναπληρώτριας καθηγήτριας προϊστορικής αρχαιολογίας. Στην έρευνα συμμετείχαν οι: Γιώργος Ηλιόπουλος, λέκτορας γεωλογίας του Παν/μιου Πάτρας, Geoffrey King, διευθυντής γεωλογικών ερευνών του C.N.R.S. Γαλλίας, John MacNabb, επίκουρος καθηγητής αρχαιολογίας του Παν/μιου Southampton, Νίκος Ζούρος αναπληρωτής καθηγητής Γεωγραφίας του Παν/μιου Αιγαίου, Ανδρέας Μαγγανάς και Αθανάσιος Κατερινόπουλος, καθηγητές Γεωλογίας του Παν/μιου Αθηνών, James Cole εντεταλμένος διδασκαλίας του Παν/μιου της Οξφόρδης, και Κατερίνα Βασιλειάδου, ερευνήτρια του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στο Σίγρι. Στο πλαίσιο της ανασκαφής εκπαιδεύτηκε ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών των Παν/μίων Κρήτης, York και Leuven στις αρχαιολογικές μεθόδους πεδίου.

Τα πολυάριθμα και σημαντικά ευρήματα, στην πλειονότητά τους λίθινα εργαλεία (χειροπελέκεις και κοπείς της Αχελαίας πολιτισμικής φάσης), επιβεβαιώνουν τη σημασία της αρχαιολογικής αυτής θέσης που ρίχνει φως σε μια άγνωστη πτυχή της πρώιμης προϊστορίας του νησιού, του Αιγαίου και της Ελλάδας. Θέτουν τις προϋποθέσεις για την πολυετή συνέχιση του ερευνητικού προγράμματος και την ανάδειξη του Λισβορίου σε πόλο έλξης αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η θέση θεωρείται κλειδί για την κατανόηση των μετακινήσεων και προσαρμογών προγονικών μας ειδών στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης που είναι ταυτόχρονα και το δυτικότερο της Ασίας. Οι ανθρωπίδες έφθαναν στο νησί διαμέσου γέφυρας ξηράς σε περιόδους ταπείνωσης της θαλάσσιας στάθμης. Τα αρχαιολογικά ευρήματα, μεταφέρθηκαν προς ασφαλή φύλαξη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης ενώ γεωλογικά δείγματα έχουν ήδη ληφθεί για εργαστηριακές αναλύσεις και χρονολόγηση.

 

Το όλο εγχείρημα δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ευγενή άδεια των ιδιοκτητών των αγρών που ανασκάφηκαν, κ. Δούκα Αλβανού και Θεοδώρου Χατζόγλου, και την υποστήριξη της Λ¢ ΕΠΚΑ, της εφόρου Δρ Χριστιάνας Λούπου, των αρχαιολόγων και των στελεχών της που μας παρείχαν επιστημονική και υλικοτεχνική στήριξη. Ευχαριστούμε τους κ. Νίκο Σηφουνάκη, Δημήτρη Χαλκιώτη, και Γιάννη Σπιλάνη, που από τη θέση του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και γ.γ. της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής αντίστοιχα, μάς παρείχαν την έμπρακτη στήριξή. Ευχαριστούμε επίσης την προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πολιτισμού της Γ. Γραμματείας κ. Μάγδα Αλβανού για τη θερμή της υποδοχή και συνδρομή της. Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Νάσος Γιακαλής αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή το ερευνητικό πρόγραμμα και το στήριξε οικονομικά μέσα από πόρους του Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, γι’ αυτό και θερμά τον ευχαριστούμε. Τις ευχαριστίες μας θέλουμε να εκφράσουμε επίσης στο δήμαρχο Λέσβου κ. Δημήτρη Βουνάτσο, τους αντιδημάρχους κ. Νίκο Κατράνη, Γιάννη Τσακίρη, Ηλία Κουνιαρέλη και Γιώργο Βουνάτσο και το Δήμο Λέσβο για τη φιλοξενία και τεχνική συνδρομή καθώς και τον πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου Λισβορίου κ. Θεόδωρο Χατζηπαναγιώτου για την ολόψυχη ηθική και υλική συμπαράστασή του. Τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ στους κ. Μάκη Αξιώτη και Χαράλαμπο Χαρίση που πρώτοι εντόπισαν και υπέδειξαν την θέση και στους κατοίκους του Λισβορίου που φιλοξένησαν με θέρμη και ζεστασιά την αρχαιολογική ομάδα κατά τη διάρκεια των ερευνών της.

 

Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, τη Διεύθυνση Πολιτισμού της Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Η επόμενη φάση των ερευνών στο πεδίο θα ξεκινήσει την άνοιξη του 2013.

ΠΗΓΗ: 

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΛΙΣΒΟΡΙ

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΛΙΣΒΟΡΙ

9^ο   Το γαμήλιο γλέντι.

Στο γλέντι του γάμου που θα ακολουθήσει μετά την τελετή στην εκκλησία και που θα γίνει, αν είναι καλοκαίρι στην κεντρική πλατεία του χωριού, αν είναι χειμώνας σε ένα απ’ τα μεγαλύτερα καφενεία, σε κυκλική διάταξη ή σε σχήμα Π είναι στρωμένα με λευκά τραπεζομάντιλα τα τραπέζια. Στο κέντρο το γαμήλιο τραπέζι. Εδώ κάθεται ο γαμπρός με τη νύφη, οι κουμπάροι, οι γονείς των νιόπαντρων και οι στενοί συγγενείς. Σε κεντρικό σημείο είναι και η μουσική που παίζει ντόπιους παραδοσιακούς σκοπούς, «του ν’φκάτου», «τα ξύλα» και άλλους παρόμοιους. Εδώ θα κοπούν και τα «κλίτσα» που μετέφεραν παιδιά σε πανέρια στην εκκλησία όταν πήγαιναν για την τελετή. Τα φαγητά κοινά σε όλους τους γάμους· παραδοσιακά «γιαπράτσια» - (ντολμαδάκια)  «πταρέλια» - (κεφτεδάκια), «κισκέτς»,  «φουρνιστά» - αρνιά ψητά στο φούρνο με πατάτες, τα οποία είχαν προετοιμαστεί απ’ το πρωί της Κυριακής από πολλούς εθελοντές και ψηθήκαν σε φούρνους της γειτονιάς.

Το χορό βέβαια θ’ ανοίξουν πρώτοι ο γαμπρός με τη νύφη και θ’ ακολουθήσουν τα συμπεθερικά και οι κουμπάροι. Οι συμπεθέροι χορεύοντας κολλούν επιδεικτικά στους μουσικάντες χαρτονομίσματα, στο μέτωπό τους, για να παίζουν με όρεξη.

Τη νύφη καθώς χορεύει την κερνούν λουκούμια τα οποία βάζει σε μαντήλι και το γαμπρό πιοτό.

Το χορό θα συνεχίσουν οι κοπέλες και τα παλικάρια του χωριού και όλοι οι καλεσμένοι και το γλέντι θα κρατήσει μέχρι το πρωί.

ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΓΑΜΟ ΧΡΗΣΤΟΥ – ΚΑΤΙΝΑΣ ΜΠΑΚΛΑ

Κάποια στιγμή ο γαμπρός με τη νύφη θα αποχωρήσουν απ’ το γλέντι για να πάνε στο σπίτι τους. Άλλοτε ακολουθούσαν  και οι πιο στενοί συγγενείς στους οποίους προσφερόταν πλούσιο γεύμα.

Τα γαμήλια τραγούδια.

Στον ουρανό πιτούσανι δυο άσπρα πιριστέρια,

απ’ του Θιό ήταν γραφτό για να γινούνι ταίρια.

Γαμπρός μας είνι άξιους, είνι κι παλικάρι,

Κι κάτσι κι ξιδιάλιξι της γης τα’ ανατουράλι.

Νύφη μου σε παρακαλώ, σι κάνου κι μινέτι,

ν’ αφήνεις τουν ιγιόκα μου ν  ’ρχιτι να μη βλέπει.

Στρώσι νύφη μ’ του καναπέ, μη άνθη της Ευρώπης,

Που θα καθίσει η πιθιρά που πήραμι του γιο της.

Στρώσει νύφη μου τη σκάλα  αδρί μαργαριτάρι,

Που θ’ ανιβαίνει ου γαμπρός του άξιου παλικάρι.

Φλουρί θα ρίξου στου τσαρσί, να πέσει να βρουντήξει,

τ’ αντρόγυνου που έγινι ευχάριστα να ζήσει.

Τα δέντρα που συ φέραμι νύφη μου στην αυλή σου,

Να τα πουτίζεις ζάχαρη να τα ’χεις στη ζωή σου.

Γαμπρέ μ’ που σ’ αγαπούσαμι όλοι μικροί μιγάλοι,

Κι τώρα που συ πήραμι έχου χαρά μιγάλη.

Ως λάμπει τ’  ασπρουμέταξου απάνου στην ανέμη,

Λάμπει του σπίτι που ’ταμι κι ούλ’ οι καλισμένοι.

Στο τέλος πια του γλεντιού θα βγει το «σιχτίρ πιλάφ», πιλάφι με πετεινό ή κότα,  δείγμα πως δεν πρόκειται να προσφερθούν πια άλλα φαγητά για να αποχωρήσουν και οι καλεσμένοι και να μείνουν μόνοι τους και οι νιόπαντροι.

Την επαύριο το μεσημέρι θα επισκεφτεί το ζευγάρι η μητέρα του γαμπρού για να τους το ετοιμάσει το φαγητό που θα φαν μόλις ξυπνήσουν και το οποίο εθιμικά ήτανε κότα βραστή. Μαζί της έφερνε γάλα, ρυζόγαλο και ότι άλλο ήθελε.

ΤΟ ΓΑΜΗΛΙΟ ΓΛΕΝΤΙ

Ο Απόστολος Αναγνώστου θυμάται…

ΓΑΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΑΡΜΟΥΤΕΛΛΗ

ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΑΛΒΑΔΑΝΗΣ  ΒΙΟΛΙ   ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΑΤΖΟΓΛΟΥ ΚΟΡΝΕΤΑ   ΚΟΝΤΕΛΛΗΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ  ΑΡΓΥΡΕΛΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  ΑΚΟΡΝΤΕΟΝ   ΤΖΑΝΕΤΕΛΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑ

ΧΟΡΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΜΟΥΤΕΛΛ     ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΔΑΛΒΑΔΑΝΗ

ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΟ ΜΑΓΑΖΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΕ ΦΩΤΙΣΜΟ  ΛΟΥΞ
ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΜΙΚΡΟΦΩΝΙΚΕΣ

Πολλά έχουν γραφεί στο περιοδικό μας για τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μας και ειδικότερα για τα έθιμα του γάμου. Κι εγώ αν και τόσο παλιά τα θυμάμαι πολύ καλά.

Ο γάμος στο χωριό μας, ήταν ένα κοινωνικό γεγονός. Για τη νύφη, το κύριο πρόσωπο της γιορτής, η μέρα του γάμου, και σήμερα ακόμη, αλλά όχι όπως τότες ήτανε μέρα χαράς, σημαδιακή για τη ζωή της, αφού αυτή μτη μέρα ολοκληρωνότανε σαν γυναίκα.

Το πανηγύρι του γάμου αρχίζει από την Πέμπτη με το ξεκίνημα του μοιράσματος στο χωριό του «κλιτς» και τελειώνει την Δευτέρα το βράδυ με τον «αμντίγαμο». Η κορύφωση βέβαια του «πανηγυριού» είναι το βράδυ της Κυριακής του γάμου στα καφενεία του χωριού.

Μετά τη στέψη στην Εκκλησία και το κέρασμα των καλεσμένων στο σπίτι, όλοι θα καταλήξουν στ καφενεία της αγοράς. Η μουσική, με όλες τις κατηγορίες οργάνων, πνευστά, κρουστά, έγχορδα, που σε τίποτα δε μοιάζει με τα σημερινά συγκροτήματα, τα εκκωφαντικά και πολύβουα, έδινε τον τόνο και τη χαρά.

Όπως σε όλες τις περιπτώσεις γλεντιού που την εποχή εκείνη γινόταν κατά ζευγάρια, έτσι και τώρα στο γαμήλιο γλέντι, χορεύουνε ζευγάρια, άνδρας με γυναίκα, δυο άνδρες ή δυο γυναίκες.

Ο χορός άνοιγε με το νέο ζευγάρι. Πρώτα συρτός με μαντήλι, έπειτα μπάλος, ύστερα δυο τρεις καρσιλαμάδες και στο τέλος καλαματιανός. Λίγο αργότερα προστέθηκαν και ευρωπαϊκοί χοροί, όπως ταγκό, βαλς κ.ά.

Αυτή η σειρά επαναλαμβανότανε για όλους τους χορευτές.

Η μουσική ήταν γλυκιά, ακουστική, ευχάριστη, στο βαθμό που μπορούσε κανείς τότες να μιλήσει και με το διπλανό του.

Τότε γινότανε και τα κεράσματα, προς τους χορευτές. Το γκαρσόν φώναζε με στεντώρια τη φωνή ονοματεπώνυμο του κεραστή με τη κατάλληλη κίνηση προς το μέρος του.

Στο δίσκο υπήρχε ένα ποτήρι για το ούζο και δυο πιατάκια, το ένα με λουκούμι και το άλλο άδειο.

Όταν ο χορευτής ανταπέδιδε το χαιρετισμό σήκωνε το ποτήρι και μετά έπινε μια γουλιά. Η γυναίκα έπιανε το λουκούμι, το έδειχνε στον κεραστή και μετά το έβαζε στο άδειο πιατάκι.

Όταν τελείωνε ο χορός του ζευγαριού, τα λουκούμια, όσα ασφαλώς κεράστηκαν, στη γυναίκα, πήγαιναν στις κοπέλες.

Στο χρό οτυ γάμου κερνούσε τους χορευτές, ο γαμπρός, η νύφη, ο κουμπάρος και η κουμπάρα οπότε ακουγότανε.

«Δύο γαμροοός»! Μετά «έτερα δύο νύφηηη»! και «έτερα δύο κουμπάρος»!.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα ζευγάρια εκείνο το βράδυ, τα κερνούσαν απαραίτητα ο γαμπρός και η νύφη, οπότε συνεχώς αντηχούσε το «έτερα δύο νύφηηηηη»!

Αλλά θα συνεχίσουμε με τις αναμνήσεις μας και άλλη φορά!

ΛΙΣΒΟΡΙΑΝΟΙ ΕΤΩΝ 200.000!!!

Ξεκίνησαν οι ανασκαφές στην παλαιολιθική εγκατάσταση στα Ροδαφνίδια του Λισβορίου.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ  ΕΜΠΡΟΣ

Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012 | Βαγγελιώ Χρηστίδου | Περιβάλλον

Ξεκίνησε τις μέρες αυτές, στο Λισβόρι, η ανασκαφή για τα ίχνη της θεωρούμενης ως παλιότερης παλαιολιθικής εγκατάστασης στο Αιγαίο. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης βρίσκονται από την περασμένη εβδομάδα στη Λέσβο και ξεκίνησαν τις εργασίες τη Δευτέρα που μας πέρασε. Η έρευνα γίνεται σε ελαιόκτημα στη θέση Ροδαφνίδια, όπου έχει εντοπιστεί οικισμός που χρονολογείται στα 120.000 με 150.000 πριν, δεν αποκλείεται όμως να αποδείξει πως υπήρχε στην περιοχή ανθρώπινη παρουσία, πριν από 200.000 χρόνια:

Πάνε αρκετά χρόνια, από τότε που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά ίχνη της παλαιολιθικής αυτής εγκατάστασης στο μεγάλο ελαιώνα στα Ροδαφνίδια, δύο περίπου χιλιόμετρα δυτικά του Λισβορίου. Οι τέσσερις ερευνητές, Χ.Β. Χαρίσης, P. Durand, Μ. Αξιώτης και Τ.Β. Χαρίσης, είχαν μάλιστα κάνει σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Αρχαιολογία», πριν από 11 χρόνια και συγκεκριμένα το Σεπτέμβριο του 2000.

Τι έγραφε η ανακοίνωση

Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στο σχετικό κείμενό τους οι τέσσερις ερευνητές, εντόπισαν τότε τα ίχνη μιας υπαίθριας εγκατάστασης της Παλαιολιθικής Εποχής, 42 χλμ. δυτικά της Μυτιλήνης, δύο χλμ. δυτικά του Λισβορίου και ένα χλμ. βόρεια των θερμών πηγών του Αγίου Ιωάννη Λισβορίου. Το τοπίο της περιοχής περιγράφεται μάλιστα ως φέρον όλα τα στοιχεία των υπαίθριων καταυλισμών της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής, που ήταν κυρίως σε θέσεις παραλίμνιες, παραποτάμιες ή παραθαλάσσιες, με χαμηλούς λόφους και άφθονη πρώτη ύλη για την κατασκευή εργαλείων, ο μεγάλος αριθμός των οποίων συνδυάζεται προφανώς με το κυνήγι, την αλιεία κοχυλιών από τον Κόλπο της Καλλονής και την υλοτομία, από τα μεγάλα δάση της περιοχής.

«Ο παλαιολιθικός λιθώνας που εντοπίσαμε, έχει έκταση μεγαλύτερη από 400 στρέμματα», αναφέρουν οι τέσσερις ερευνητές στην ανακοίνωσή τους. «Σε όλη αυτή την έκταση υπάρχουν άφθονα αποκρούσματα και εργαλεία, τα οποία δε φέ­ρουν σημάδια μεταφοράς τους από το νερό, γεγονός που υποδηλώνει επιτόπια παραγωγή. Τα περισσότερα εργαλεία έχουν παραχθεί με άμεση κρούση σκληρού κρουστήρα, όπως φαίνεται από το μεγάλο βολβό που φέρουν. Λί­γα μόνο έχουν μικρό βολβό, πιθανώς λόγω χρή­σης διπολικής λάξευσης του πυρήνα. Τέλος, αρκετά παρουσιάζουν τεχνητή αφαίρεση του βολβού. […]».

Όπως οι ίδιοι υποστήριζαν στην ανακοίνωσή τους, τα χαρακτηριστικά της λιθοτεχνίας των εργαλείων που εντόπισαν, ανήκουν στη Μέση Παλαιολιθική Εποχή, ενώ η χρονολογία ζωής κάποιων μπορεί να φτάνει και στο τέλος της Κατώτερης Παλαιολιθικής Περιόδου, δηλαδή 200.000 χρόνια πριν από σήμερα! Η τοποθεσία, φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε κατά την Προϊστορική Εποχή.

Ξεδιπλώνεται η Ιστορία

Η ανακοίνωση αυτή, οδήγησε πριν από δύο χρόνια στην περιοχή και την αναπληρώτρια καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νένα Γαλανίδου. Η οποία και ξεκίνησε μια προσπάθεια να ξεπεραστούν τα όποια γραφειοκρατικά προβλήματα προέκυψαν με τη στήριξη, κατά τον περασμένο χρόνο, και του τότε Αντιδημάρχου Πολιχνίτου, Νίκου Κατράνη.

Όπως έγραφε το «Ε» τον περασμένο χειμώνα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε επιτρέψει στα τέλη του φθινοπώρου, την πραγματοποίηση συστηματικής ανασκαφικής έρευνας στην περιοχή, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και υπό τη διεύθυνση της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τελικά, οι ερευνητές έφτασαν στη Λέσβο την περασμένη εβδομάδα και από τη Δευτέρα έχουν αρχίσει εργασίες. Η κ. Γαλανίδου δεν θέλησε, σε χτεσινή επικοινωνία που είχαμε μαζί της, να κάνει οποιαδήποτε σχετική ανακοίνωση αφού, όπως είπε χαρακτηριστικά, ανακοινώσεις θα γίνουν όταν θα ολοκληρώσει τις εργασίες της, η ερευνητική ομάδα.